مقاومتهای متغیر
– مقاومت متغییر (Variable Resistor) :
پتانسیومتر و رئوستا هر دو از خانواده مقاومت های متغییر محسوب می شوند ، با این تفاوت که از پتانسیومتر برای کنترل ولتاژ یا پتانسیل و از رئوستا برای کنترل جریان الکتریکی استفاده می شود به عبارت دیگر رئوستا همان پتانسیومتر است با این تفاوت که در رئوستا یکی از پایه های ثابت آزاد می ماند.
پتانسیومتر (Potentiometer) :
پتانسیومتر یک مقاومت سه پایه است که با یک اهرم متحرک جهت تنظیم ولتاژ دلخواه در مدار استفاده می شود.اگر تنها دو پایه از آن استفاده شود می توان از آن به عنوان یک مقاومت متغیر یا رئوستا هم استفاده کرد. پتانسیومترها بـرای تـوان ۲ وات کربنـی و بـرای تـوان هـای بـالاتر سیمی است.
رئوستا (rheostat) :
رئوستا دارای یک المان مقاومتی ، یک کنتاکت متحرک و یک کنتاکت ثابت می باشد که در مدارهای الکتریکی جهت تغییر جریان (دست یابی به جریان دلخواه) به کار می رود .
– مقاومت وابسته :
مقاومت های وابسته هم نوعی مقاومت متغیر هستند با این تفاوت که همانند مقاومت های معمولی دارای ۲ پایه بوده اما مقاومت آنها با توجه به یکی از پارامتر های محیطی مانند دما ، رطوبت ، نور ، مغناطیس ، ولتاژ و … تغییر می کند که انواع آن به شرح زیر می باشد :
مقاومت وابسته به حرارت (Temperature Dependent Resistor) یا ترمیستور (Thermistor) :
مقدار مقاومت های وابسته به حرارت یا ترمیستور، با تغییرات دما تغییر می کند ، این نوع مقاومت ها خود دارای دو نوع PTC و NTC هستند.
PTC
به معنی ضریب دمای مثبت ( Positive Temperature Coefficient ) می باشد که مقاومت این قطعه با افزایش دما ، افزایش می یابد. مقدار مقاومت های PTC را در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد مشخص کرده و علاوه بر آن ، دمایی را که در آن مقاومت PTC دو برابر می شود ، قید می کنند . به این دما ، دمای سوئیچ می گویند .
NTC
بر خلاف PTC دارای ضریب دمای منفی ( Negative Temperature Coefficient ) می باشد که مقاومت آن با افزایش دما ، کاهش می یابد.
مقاومت وابسته به نور ( Light Dependent Resistor ) یا LDR :
مقاومت های وابسته به نور و یا فتورزیستور، با شدت نور تغییر مقدار می دهند یعنی هرچه نور بیشتری به آن تابیده شود مقدار مقاومت کمتری خواهند داشت (مقاومتی در حدود ده اهم) و هر چه نور کمتری به آن برسد به مقدار مقاومت بیشتری حتی تا صدبرابر خواهد رسید(مقاومتی در حدود مگااهم) ، برای اینکه نور بتواند بر این نوع مقاومت اثر بگذارد سطح آن را با شیشه و یا پلاستیک شفاف می پوشانند. معمولا از این مقاومت در ساخت فوتوسل ها و یا به عنوان تشخیص دهنده نور (نور سنج) در برخی مدارها استفاده می شود.
مقاومت وابسته به ولتاژ ( Voltage Dependent Resistor ) یا VDR :
مقاومت وابسته به ولتاژ یا واریستور ( Varistor ) معمولا برای برای ثابت نگه داشتن ولتاژ و محافظت مدار در مقابل ولتاژ استفاده میشو ند البته واریستورها به پلاریته ولتاژ اعمال شده وابسته نیستند که این موجب می شود برای استفاده در مدارات AC مناسب باشند . مقاومت وابسته به ولتاژ با افزایش ولتـاژ اعمـالی کـاهش مـی یابد.
مقاومت های وابسته به میدان مغناطیسی (Dependent Resistor Magnetic ) یا MDR :
مقدار این نوع از مقاومت ها همراه با اعمال میدان مغناطیسی به شیوه ای تغییر می کند که اگر دما افزایش یابد ، مقاومت آن ها کاهش می یابد چراکه در ساخت این نوع از مقاومت ها از نیمه هادی هایی با ضریب حرارتی منفی استفاده شده است.
با ما همراه باشید
مهندس شعبان نژاد
info@rncb.ir ایمیل
۰۹۰۲۶۳۱۷۴۱۴